суббота, 5 декабря 2015 г.

      Ляле чечеги асла Къырымдан чыкъкъаны, Къырымдан Тюркиеге алып барылгъаны, ондан да Авропагъа дагъылгъаны белли. Яни Ляле – бу Къырым чечеги. Бу мевзу эдебиятымызда да айрыджа ер тута. Улу Номан Челеби-джихан да озюнинъ «Сары тюльпан» шиирини нафиле язмагъандыр. Кунюмизде исе Ляле мевзусыны даа кениш оларакъ истидатлы земане шаиремиз Эмине Усеин девам эттирмекте.


Номан Челеби-джихан

Сары тюльпан


Илькбаарьни мужделеген сары тюльпан,
Бари, бойле солмасайдынъ ич бир заман.
Гузель ёсма, гьондженъ иле эндамынъны
Эр кунь север, опер эдим сайгъыларман.

Гонълюмизни хошландырдынъ, сары тюльпан,
Мен де сени эльден, ельден къысгъанаман.
Узакълардан, коктен, ерден чокъ суемен, —
Кунешлернинъ, йылдызларнынъ козю яман.
Сары тюльпан, багъчамызны шенълендирдинъ,
Пек аз заман къырыкъ гонълюм эглендирдинъ,
Ярын сен де къырыладжакъ, оледжексинъ,
Оледжексенъ, бу джихангъа нечюн кельдинъ?



Эмине Усеин

Сары Ляле – яр

                            Номан Челеби-джихангъа.

Баарьде топракънынъ Лялеси ачар,
Минаре киби хош айдынлыкъ сачар,
Энъ сары тюсюнден геджелер къачар,
Топракънынъ ремзидир сары Ляле – яр!

Омрюни мукъаддес дивана берди,
Дюньягъа нурларны озюнден терди,
Сиях ашкъ ярасы лютфына эрди,
Диваннынъ ремзидир сары Ляле – яр!

Эй, дюнья, санъа о, олды джан-къурбан,                                      
Озю де, сёзю де олды бир видждан,
Булунмаз мисали, шаны – бир джихан,
Джиханнынъ ремзидир сары Ляле – яр!

Эй, топракъ, устюнъде Ляле не гузель!
Эй, дюнья, айт, онъа ким ве не бенъзер?!
Эй, Аллах, сендедир ахыр ве эзель,
Аллахнынъ ремзидир  сары Ляле – яр!             



Кефе лялеси

Истанбул багъчада Лялелер сачар,
Достуна ашкъ иле къальбини ачар,
Гонълюни бермекчюн эйледи дучар,
Эй, достум, сендедир Кефе Лялеси!

Кефе байырлары дерттен – бош, чатлакъ,       
Узюльген Лялеси, тапталгъан япракъ.
Ярым асыр сакълар согъанны топракъ,
Эй, достум, сендедир Кефе Лялеси!

Ашкъ ярасы сиях, леблери лаллы,
Акъ къашлары элял, янагъы аллы,
Кунешдай нурлары сары ве баллы,
Эй, достум, сендедир Кефе Лялеси!

Джумле ашыкъларгъа джандан яр олды,
Дертли олгъанларгъа джефакяр олды,
Гонъюллер мескени, гъам ве нар олды,           
Эй, достум, сендедир Кефе Лялеси!

Истанбул Лялемни  элиме берди,
Кефе байырлары кене ешерди,
Къуругъан топрагъы рахметке эрди,
Эй, достум, мендедир Кефе Лялеси!


Тураннынъ ирфаны – Ляле, Лялезар!

Ляленинъ селямы – дюнья сефасы,
Ашыкълар эп корер онынъ вефасын,
Лал юзю къан тюсте, чекер джефасын,
Тураннынъ эр далы – Ляле, Лялезар!

Эр далнынъ лисаны бир диван олды,
Джем олды юреклер, бир нишан олды,                                              
Джумлеге Лялезар бир Туран олды,
Тураннынъ эндамы – Ляле, Лялезар!

Меджнундай дагъларгъа джандан берильди,
Бинъ тюрлю дертлерге дучар этильди,
Алтайнынъ гуллери ексан этильди,
Тураннынъ дагълары – Ляле, Лялезар!

Аслы да, несли де Тюрк лялесидир,
Аллагъа къул олгъан садыкъ неслидир,
Бу къуллыкъ ихсаны диль эхлисидир,
Тураннынъ   ихсаны  – Ляле Лялезар!

Джемалгъа етмекчюн диль-дильге тюшти,
Бир юкни ташымакъ бель-бельге тюшти,
Достуны арамакъ эль-эльге тюшти,
Тураннынъ джемалы – Ляле, Лялезар!

Лялезар дюньяны диване этер,
Кямильдир юреги ирфана етер,
Мурады даима вуслаты куттер,
Тураннынъ ирфаны – Ляле, Лялезар!


Султаным Лялем

Чечеклер ичинде къадехтир  – Лялем,
Къадехнинъ ичинде шарабы – алем,
Алеми ах этер, ху чекер  къалем –
Манъа менден якъын султаным Лялем.

Келиндай юзюнде къырмызы перде,
Иляхий багъында ери эп тёрде,
Асылдыр турушы, чыкъкъан эр ерде –
Манъа  менден якъын  султаным  Лялем.

Кимиси гуль асрар, кимиси къокълар,
Кимиси нур сачар, кимиси сакълар,
Кимиси нар якъар, кимиси дагълар –
Манъа  менден якъын  султаным  Лялем.

Ферхатдай дагъларда сувсыз олдым мен,
Лейлядай, Шириндай  ярсыз къалдым мен,
Джаным сенде экен,  ашкъым  олдынъ сен –
Манъа  менден якъын  султаным  Лялем.


Аслынъ, асалетинъ – севгенлерге яр!

Саба олды керчек, кульди уфукълар,
Къундакъта Лялени ачар ильк баарь,
Зюмрют япракълары тебессюм тутар,
Аслынъ, асалетинъ  – севгенлерге яр!

Бир согъанда – бир дал, бир чечеги бар,
Лаллы перделери леблеринъ  ачар,
Вахдетнинъ вуджуды, юджелиги бар,
Аслынъ, асалетинъ – севгенлерге яр!

Мени менден чалып, къальбине алды,
Лебинден мей ичтим, ихсаным олды,
Онынъ буюк  ашкъы рахметке  толды,
Аслынъ, асалетинъ – севгенлерге яр!

Ашыкълар хурджунда джевхерлер арар,
Ляле севгенлер ич олмаз ихтияр,
Эр шей бу дюньяда Хакътан бир къарар,
Аслынъ,  асалетинъ – севгенлерге яр!





Комментариев нет:

Отправить комментарий